Memur ek iş yapabilir mi sorusu, birçok devlet memurunun merak ettiği bir konudur. Devlet memurları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre, görevlerini aksatmayacak şekilde ve sosyal güvenlik ilişkisi kurmadan bazı ek işler yapabilirler. Ancak bu ek işler, memurların tacir veya esnaf olmasını gerektirecek veya görevlerini küçük düşürecek nitelikte olmamalıdır.
Memurların Yapabileceği Ek İşler
Hızlı Erişim
- Zirai faaliyetlerden gelir elde etmek: Memurlar, kendilerine ait veya kiralık veya miras yoluyla edindikleri tarla, bahçe, bağ, çiftlik gibi gayrimenkullerden zirai ürün yetiştirerek veya hayvan besleyerek gelir elde edebilirler.
- Telif haklarından gelir elde etmek: Memurlar, yazdıkları kitap, yaptıkları resim, besteledikleri müzik, geliştirdikleri icat gibi eserlerin yayınlanması, satılması veya kullanılması karşılığında telif ücreti alabilirler. Bu eserlerin Fikri ve Sınai Haklar Kanunu’na uygun olması ve memurun sahipliğini belgelemesi gerekmektedir.
- Oyun, tiyatro ve sanatsal faaliyetlerden gelir elde etmek: Memurlar, mesai saatleri dışında dizi, film veya tiyatro oyunlarında rol alabilir, sahneye çıkıp şarkı söyleyebilir, bir müzik şirketiyle telif sözleşmesi yaparak CD çıkarabilirler. Ancak bu faaliyetlerin görevlerini küçük düşürücü olmaması ve sosyal güvenlik ilişkisi kurmaması gerekmektedir.
- Gayrimenkullerden gelir elde etmek: Memurlar, kendilerine ait veya kiralık veya miras yoluyla edindikleri ev, iş yeri, arsa gibi gayrimenkulleri kiraya vererek veya satışından kazanç sağlayarak gelir elde edebilirler. Bu gayrimenkullerin memurun mal varlığı beyan formunda yazılmış olması gerekir.
- Şirketlere ortak olmak: Memurlar, anonim veya limited şirketlere hisse ortağı olabilir ve bu şirketlerden kar payı alabilirler. Ancak bu şirketleri temsil etme yetkisine sahip olamazlar ve bu şirketlerin faaliyet alanları ile görevleri arasında çıkar çatışması olmamalıdır.
- Bilirkişilik ve hakemlik yapmak: Memurlar, uzmanlık alanları ile ilgili olarak bilirkişi veya hakem olarak görev alabilir ve bu görevlerden ücret alabilirler. Ancak bu görevlerin mesai saatleri içinde olmaması ve görevleri ile ilgili olmaması gerekmektedir.
- Eğitim faaliyetlerinde bulunmak: Memurlar, sosyal ve mesleki nitelikteki kuruluşların organlarında görev alabilir ve bu kuruluşların düzenlediği eğitim faaliyetlerine katılabilir veya katkıda bulunabilir. Bu faaliyetlerden ücret alabilir veya gönüllü olarak yapabilirler.
- Hisse senedi alım-satımı yapmak: Memurlar, borsada hisse senedi alıp satarak gelir elde edebilirler. Ancak bu işlemlerden kaynaklanan vergi yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerekmektedir.
Memurların Yapamayacağı Ek İşler
- Tacir veya esnaf olarak ticaretle uğraşmak: Memurlar, 657 sayılı Kanun’un 28. maddesine göre, tacir veya esnaf sayılacak nitelikte ticari faaliyetlerde bulunamazlar. Bu faaliyetler, memurun kendi adına veya başkası adına bir işyeri açması, bir işyerinde sigortalı olarak çalışması, bir meslek odasına kaydolması, bir ticaret siciline tescil ettirmesi gibi durumları kapsar.
- Görevleri ile ilgili veya çıkar çatışması yaratacak ek işler yapmak: Memurlar, görevlerini aksatacak, görevleri ile ilgili veya görevleri ile çelişen ek işler yapamazlar. Bu işler, memurun görev yaptığı kurum veya kuruluş ile ilgili konularda danışmanlık, aracılık, temsilcilik gibi hizmetler vermesi, görev yaptığı kurum veya kuruluşun denetimine tabi olan kişi veya kuruluşlarla iş ilişkisi kurması, görev yaptığı kurum veya kuruluşun faaliyet alanı ile ilgili olarak ticari faaliyetlerde bulunması gibi durumları kapsar.
Memurların Ek İş Yapmaları Halinde Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar
- Memurların ek iş yapmaları, asıl görevlerini aksatmamalı ve görevlerine engel olmamalıdır. Memurların ek iş yapmaları nedeniyle görevlerinde ihmalkarlık, gecikme, verimsizlik gibi durumlar oluşursa, disiplin cezası alabilirler.
- Memurların ek iş yapmaları, sosyal güvenlik ilişkisi kurmamalıdır. Memurların ek iş yapmaları nedeniyle sigortalı olarak çalıştıkları veya Bağ-Kur’lu oldukları tespit edilirse, disiplin cezası alabilirler ve bu durum memuriyetten çıkarma sebebi sayılabilir.
- Memurların ek iş yapmaları, gelir vergisi kanunlarına uygun olmalıdır. Memurların ek iş yapmalarından elde ettikleri gelirleri beyan etmeleri ve bu gelirler üzerinden gerekli vergileri ödemeleri gerekmektedir. Aksi halde vergi kaçakçılığı suçu ile karşı karşıya kalabilirler.
Memur Ek İş Yapma Cezası Nedir?
Devlet memurları, kamu hizmetlerini yürüten ve devletin işleyişini sağlayan kişilerdir. Ancak, bazı devlet memurları, ekonomik zorluklar veya farklı nedenlerle ek iş yapma ihtiyacı duyabilirler. Bu durumda, devlet memurlarının ek iş yapma konusunda yasal düzenlemelere ve sınırlamalara uymaları gerekmektedir. Aksi takdirde, ciddi disiplin cezaları ile karşılaşabilirler.
Devlet Memurları Kanunu’nun 28. maddesine göre, devlet memurları, görevlerini gereği gibi yerine getirmelerini engelleyecek veya kamu hizmetlerine zarar verecek her türlü faaliyetten kaçınmak zorundadır. Bu madde, devlet memurlarının ek iş yapmasının genel olarak yasak olduğunu göstermektedir. Devlet memurlarının ek iş yapması, kamu hizmetlerinin aksamasına veya çıkar çatışmalarına yol açabileceği için ciddi sonuçlara neden olabilir.
Ancak, bazı durumlarda devlet memurlarının ek iş yapmasına izin verilebilir. Devlet Memurları Kanunu’nun 29. maddesine göre, devlet memurlarının ek iş yapmasına izin verilebilir, ancak izin verilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Örneğin, ek işin memurun görevine zarar vermemesi, çalışma saatlerine müdahale etmemesi ve çıkar çatışmasına yol açmaması gibi şartlar aranabilir.
Devlet memurlarının ek iş yapma yasağına uymaması durumunda cezai yaptırımlar bulunmaktadır. Devlet Memurları Kanunu’na göre, devlet memurlarının ek iş yapması durumunda disiplin cezaları uygulanabilir. Bu cezalar arasında maaş kesintisi, terfi engeli, görevden uzaklaştırma veya meslekten çıkarma gibi cezalar yer alabilir1. Ayrıca, devlet memurlarının ek iş yapması durumunda hukuki sorumluluklarının da olabileceği unutulmamalıdır.
Memur ek iş yapabilir mi sorusuna detaylı cevaplar aradık. Sonuç olarak devlet memuru ek iş yaparsa cezası nedir sorusunun cevabı, ek işin türüne ve sonuçlarına göre değişebilir. Ancak genel olarak, devlet memurlarının ek iş yapmamaları ve yasal düzenlemelere riayet etmeleri büyük önem taşır.