Borsaya yeni girenlerin en büyük sıkıntısı borsa terimlerine karşı yabancı olmalarıdır. Örneğin borsada en çok kullanılan balina terimi en merak edilen kavramlardan. Peki, borsada balina ne demek, balina kimdir, kime denir, ne yapar, tahtacı ile balina aynı şey midir? Tüm bu soruların cevapları ve daha fazlası sizler için bu yazımızda.
Borsada Balina Ne Demek?
Hızlı Erişim
Malumunuz balina bir hayvandır. Neden bu hayvanı borsa birine benzetiliyor? Biz küçük bir yatırımcıyız yani KY’yiz. Borsada büyük yatırımcılara balina deniyor. Bu büyük yatırımcılar yani balinalar hisseye gelirler ve olağan dışı fiyatlanmalara sebep olurlar. Hissenin normal yükselişini bozarak yaptıkları yüklü alışlarla, yazılan yüklü desteklerle hisseyi sürerler. Bazen bu 2 gün 3 gün olur bazen bir hafta olur bazen bir beklenti süresi kadar olur. Bazen 15 gün olur. Bu balinalar borsada piyasa dolandırıcısı olarak adlandırılırlar. Bu piyasa dolandırıcıları genelde tek olmazlar. Kendi özel grupları vardır. Girdikleri hisselerde algı yaratırlar büyün platformlarda yatırımcıya gel gel derler. Yatırımcı geldiği anda satış yaparlar.
Aynı zamanda balinalar diğer balinalarla birlikte hareket ederler yada edebilirler. Bir sektörü tümden yükseltebilirler. Diğer bir tabirle bir sektördeki tüm hisselerin yükseldiğini görebilirsiniz. Bakarlar ki covid 19 sıcak ve taze bir konu. Covid ile alakalı ilaç firmalarının hisselerini yükseltmeye başlarlar. Gıda hisselerini yükseltirler. Bakarsın İzmir’de deprem olmuş bir anda çimento firmalarını yükseltirler. Peki bu kadar hızlı ve organize nasıl hareket ediyorlar diye düşünebilirsiniz. Bunların kullanmış olduğu teknolojiler farklıdır. Bütün platformları tabip ederler. İletişim ağları kuvvetlidir. Bir olay haber olmadan önce bu balinaların haberleri olur. Haber bunlara daha önceden ulaşır. Siz bu haberi aldığınız zaman bu haberler ile ilgili işlem yapmaya başlamadan önce bir bakmışsınız hisse yüzde 5 yüzde 6 olmuş. Siz derseniz ki alayım ya nasılsa tavan olacak. Siz alırsınız ondan sonra bir bakmışsınız bütün herkes aynı haberi daha önceden duymuş olur. Hisse bir süre sonra geri çekilir. O çekilmenin asıl nedeni balinaların hisseden çıkmasıdır.
Balinalar Ne Tür Yollar Denerler, Hissede Ne Yaparlar?
Borsada balinaların bir sürü yöntemleri vardır. Bir hisseye girerler. Tahtacılar bu balinalara izin verir. Tahtacının kendisi de bundan yararlanır. Ama her tahtacı bu balinaları tahtasına sokmaz. Tahtacılar önce bu balinalara bakarlar ki bunların gücü var mı. Yap hareketini derler. Eğer balinaların hareketlerini sevmezlerse tahtadan atarlar. Önüne set çekerler. Derler ki “paran varsa al hadi”. Balina evet paralıdır ama bir hissenin tahtasını alacak kadar da parası yoktur.
Sonuçta tahtacının elindeki maliyetler düşük ve tahtacının tahtadaki süresi sınırsızdır ve uzun süreli durur. Ama balinaların böyle bir avantajı yoktur ve maksimum 15 gün yada 1 aylık bir süreleri vardır. Çünkü çıkıp başka bir hisseye gireceklerdir. Ama tahtacının böyle bir sorunu yoktur. Uzun süre hissede kalır istediği kadar hisseyi götürür.
Ancak balinalar kısa süreli girerler. Yatırımcıyı düşünmezler. Birden yüklü lot satışı yaparlar, devre kestirirler. Hatta siz balinayı çıktı zannedersiniz ancak bir anda yüklü alış girer ve hisseyi tavana kitler. Yada tam tersi hisseyi tabana kitler. Peki burada asıl soru şu; bir balinanın hisseye girdiği nasıl anlarsınız?
Borsada Balinanın Bir Hisseye Girdiğini Nasıl Anlarsınız?
Hisse uzun bir süre yataydaysa ve 100 binlik bir hacim yapmışken ve hisse yükselmediği halde yataydayken yüklü miktarda alım yapılır. Ancak alımlar belirlenmiş kademe üzerinden yapılır. Bu rakamın üstüne yazılan alınmaz ama altına yazılan alınır. Bir kurum normalde 20 bin lot alıyorken birden fazla kurumun toplamda 200-300 bin lot aldığını görürsünüz. Ondan sonra ikinci gün tekrar ya alış yapacaksa yapar ondan sonra kendi yöntemini dener.
Örneğin bir süre %2-3 götürür sonra bir tavan yaptırır ve herkes gelince malını satar. Balina kendi malına kendi alıcı bulur. Tavan yaptırır bist yükselene sokar. Bist yükselende gören yatırımcı hemen hisseye gelir. Daha önceden aldığı lotları parça parça gelenlere satar. Bakarsınız hisse yükselmez tam tersi aşağı düşer. O anda panik satışlar gelir. Zararına satışlar gelir. Hisse aşağı gider. O anda tahtacı hisseyi geri alır. Hisseyi aşağı çeker, en başta çıkan lotları geri yerine koyar, bir nevi hisseyi toparlar. Tabi bu arada balina karını almıştır.
Borsada Balina ve Tahtacı Ortak mıdır?
Balina bu şekilde hareket eder, yatırımcıyı düşünmezler. Tahtacıyı mutlaka izlerler. Tahtacı tahtasında balinalara izin verirse onlarda tahtacıya jest yaparlar. Jest nasıl olur? Örneğin; Alış kademelerini balina yazar. Örneğin yatırımcı tarafından 10.000 lot satış yapılmıştır. Bunu tahtacı alır. Hisse yükselişe geçer. Bir balina alır bir tahtacı alır. Sonrasında balina hisse tavan yapmadan önce elindeki lotları tahtacıya verir. Burada amaç yeni hissedarlar edinmek değil balinanın tahtacıya ellerindeki lotları vermektir. Sonrasında bir devre keser. Devre kestikten sonra biraz yükselişe çıkar gibi olur ancak bir anda aşağı iner.
Bunlar elbette 1 günde olacak diye bir şey yok. 2 günde de olur 1 haftada da gerçekleşir. Hatta devre kestikten sonra aşağı salmaya başlar. Siz korkar ve panikle satış girersiniz o anda hisse bir anda tavana kitleyebilir. Tüm bunlar normal hisselerde olmaması gerek olağan dışı hareketlerdir. Kesin bu yazılanlar olur diye bir şey demiyoruz. Bunlar yada bunlara benzer olağandışı hareketler mutlaka olur. Ancak her şeyden önce balina konusunu netleştirmekte yarar var. Aksi halde borsada tüm paranızı kaybedebilirsiniz. En azından temkinli olmakta yarar var. Balina ve tahtacı farkını umarım anlamışsınız. Borsada balina ne demek sorusunu yanıtladıktan sonraKısaca özet geçelim;
Borsada Balina ve Tahtacı Aynı Şey mi, Aralarındaki Fark Nedir?
Hemen şunun altını çizelim. Tahtacı ve balina aynı şey değildir. Birbirlerine benzerler ancak bu benzerlik çok azdır. Genel anlamda birbirlerinden çok farklıdırlar. Tahtacı tahta yapar. Yani bir hisseyi tutar. O hisseye sahip çıkar. Düşük maliyetlidir. Günlükçü değildir. Hiçbir zaman acelesi yoktur. Balina ise vakti azdır. Parası çoktur ama tahtacı kadar çok değildir. Tahtacı izin vermezse tahtada işlem yapamaz, kılını bile kıpırdatamaz. Balinalar hisseye yatırımcıyı kendi bulur. Paylarını sattıktan sonra hissenin düşmesine sebebiyet verecek şekilde satış yapar.
Balinalar belli hisselere belli dönemlerde girerler, ticaretini yaparlar ve çıkıp başka hisselere girerler. Tahtacı ile balinayı karıştırmamak lazım. Farkları bariz bellidir. Bazı yatırımcı arkadaşlar balinaya tahtacı derken bazıları ise tahtacıyı balina olarak tanımlarlar. Balinalar kısaca budur. Karıştırmamakta yarar var. Lütfen borsada yatırım yapmadan önce bilinçlenelim, iyi araştıralım. Umarım bu yazı yararlı olmuştur. Lütfen yorumlarını eksik etmeyin. Ayrıca borsada nasıl oynanır, yatırım nasıl yapılır başlıklı yazımızı da okumayı ihmal etmeyin.